بزرگنمایی:

ابتکار جدید دولت در پروژه مسکن ملی؛ تحویل خانه‌های نیمه‌تمام به 4 دهک پایین!/ بار هزینه‌ها به دوش مردم افتاد

دولت در ابتکاری جدید تصمیم گرفته است برای کاهش هزینه ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن برای اقشار کم‌برخوردار جامعه، برخی از این واحدها را در مرحله «اتمام سفت‌‌‌کاری و بدون انجام نازک‌‌‌کاری کامل» تحویل بدهد؛ به این ترتیب هزینه ساخت تا متری 10 میلیون تومان کاهش پیدا می‌کند. اما آیا این ایده دولت صرفا برای تسریع در خانه‌دار کردن اقشار کم‌برخوردار است یا سبک کردن بار تعهد دولت در جهت ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن؟


 قیمت ساخت واحدهای مسکونی مسئله‌ای است که دولت در تمام طرح‌های مربوط به مسکن حمایتی نگاهی واقع‌بینانه به آن نداشته است. این مسئله در برخی موارد باعث شده است که متقاضیان، انتظار هزینه‌ای که در اواسط اجرای پروژه به آنها اعلام می‌شود نداشته باشند و در نهایت انصراف بدهند.

پروژه نهضت ملی مسکن نیز از این قاعده مستثنی نیست. قیمت اعلام شده از سوی دولت از همان ابتدا رقمی نبود که انبوه‌سازان آن را قبول کنند. از نظر سازندگان رقم پیشنهادی دولت غیرمنطقی بود و قابلیت اجرا شدن نداشت.

هزینه ساخت زیر حد استاندارد
دولت اکنون نیز ساخت هر متر مسکن ملی را هشت تا هشت میلیون و 500 هزار تومان در نظر گرفته است و با مشاعات و محوطه‌سازی آن را به 10 میلیون تومان می‌رساند که بر اساس گفته فعالان بازار مسکن در  تهران حداقل هزینه ساخت یک متر مسکن بدون در نظر گرفتن هزینه قیمت زمین به متری 15 میلیون تومان می‌رسد!

از سوی دیگر انجمن مهندسان مشاور معمار و شهرساز امسال متوسط هزینه ساخت هر متر مربع مسکن را 17 میلیون تومان اعلام کرده است. همچنین شهرداری تهران نیز هزینه ساخت واحدهای مسکونی در طرح‌‌‌های مشارکتی خود را بدون احتساب قیمت زمین متری 25 میلیون تومان اعلام کرده است.

اگرچه حالا مدتی است به نظر می‌رسد دولت بالاخره شکست خود را در زمینه ساخت واحدهای مسکن ملی قبول کرده است و گفت‌وگو با انبوه‌سازان و خبرهای جدیدی که از وزارت راه و شهرسازی به گوش می‌رسد گواهی بر این امر است.

ساخت خانه‌های مسکن ملی با متری 10 میلیون تومان
ایده جدید دولت برای خانه‌دار کردن چهار قشر کم‌برخوردار جامعه ساخت خانه‌هایی است که هر متر آن با 10 میلیون تومان ساخته می‌شود. این طرح هم‌اکنون در شهرهای جدید کلید خورده است.

در بخشی از پروژه نهضت ملی مسکن ساخت خانه‌‌‌های دولتی‌ساز به صورت «اتمام سفت‌‌‌کاری بدون انجام نازک‌‌‌کاری کامل» در حومه کلان‌شهرها انجام می‌شود.

علیرضا جعفری، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرکل شرکت عمران شهرهای جدید در گفت‌وگو با دنیای‌ اقتصاد در این باره اعلام کرد: دولت نیز به این افزایش‌‌‌های هزینه‌‌‌ ساخت از ناحیه تورم ساختمانی و رشد محسوس قیمت مصالح و تجهیزات و سایر آیتم‌‌‌های هزینه‌‌‌بر در خانه‌‌‌سازی دولتی واقف است. از سوی دیگر، با این محدودیت مواجه است که باید خانه‌‌‌ها با کمترین قیمت در اختیار متقاضیان قرار بگیرد.

جعفری با اشاره به اینکه بسیاری از متقاضیان واجد شرایط در دهک‌‌‌های یک تا چهار درآمدی قرار دارند و به لحاظ سطح استطاعت‌‌‌پذیری توانایی مالی کافی برای خانه‌‌‌دار شدن حتی در قالب طرح‌‌‌های حمایتی ندارند از طراحی مدل جدیدی برای کاهش قیمت تمام‌شده واحدهایی که در شهرهای جدید احداث خواهند شد خبر داد.

سنگ‌اندازی دولت بر سر راه متقاضیان مسکن ملی
دهک‌های یک تا چهار جامعه با بروز آشفتگی در وضعیت اقتصادی کشور طی سال‌های اخیر هر روز در شرایط سخت‌تری قرار گرفته و در نتیجه خرید خانه‌ای حداقلی اکنون برای آنها تبدیل به رویای دوری شده است. اکنون نیز دولت به جای ساخت واحدهای مسکونی با حداقل هزینه و با کیفیتی قابل قبول مدام در حال تدوین طرح‌هایی است تا هر چقدر اندک بتواند بار ساخت مسکن ملی را از دوش خود کم کند و آن را بر دوش خود مردم بیندازد. از سوی دیگر در برخی دیگر از ایده‌های مربوط به این بخش نیز تعدادی از متقاضیان مشمول طرح‌های تشویقی دولت قرار نمی‌گیرند!

در همین راستا مدتی پیش نیز بر اساس نامه بانک مرکزی به مدیران عامل بانک‌های عامل نهضت ملی مسکن مشخص شد افزایش سقف وام نهضت ملی مسکن به همه متقاضیان تعلق نمی‌گیرد.

بانک مرکزی بیان کرده است تنها پروژه‌های حمایتی، مشمول افزایش سقف تسهیلات این طرح می‌شوند؛ به این معنا که پروژه‌های خودمالک شهری و روستایی مشمول افزایش سقف و کاهش نرخ سود تسهیلات مذکور نیستند.

در روش خودمالکی، مالکان زمین‌ها برای ساخت‌ و ساز -چه به صورت انبوه و چه عادی- در زمین متعلق به خود، از وام نهضت ملی مسکن استفاده می‌کنند.

نبود واقع‌بینی در دولت درباره نهضت ملی مسکن
هزینه ساخت تنها موردی نیست که دولت واقع‌بینی لازم را در مورد آن انجام نداشته است؛ بلکه طرح این پروژه و ساخت سالی یک میلیون مسکن و تحویل چهار میلیون واحد تا انتهای دولت سیزدهم از همان ابتدا رویایی بیش نبود.

اکنون در حالی دو سال از عمر دولت سیزدهم گذشته است که تازه چند ماه است جنب و جوشی در نهادهای مربوطه برای ساخت و تحویل واحدها به گوش می‌رسد.

عارف نوروزی، سرپرست ستاد اجرایی فرمان امام به تازگی اعلام کرده است که 1278 واحد نهضت ملی مسکن در پنج استان کشور افتتاح شده است.

او اضافه کرد: تا پایان سال جاری 10 هزار واحد و تا پایان سال آینده 35 هزار واحد تکمیل و تحویل می‌شود. مابقی واحدهایی که متعهد به ساخت آنها هستیم نیز تا پایان سال 1404 تکمیل می شود.

نوروزی با بیان اینکه هزینه ساخت هر واحد 800 میلیون تا 1.3 میلیارد تومان است، گفت: بانک‌های عامل در حال پرداخت وام 550 میلیون تومانی نهضت ملی مسکن هستند.

اگر از این موضوع عبور کنیم که طبق مشاهدات میدانی اکنون تعداد زیادی از متقاضیان به دلیل کمبود منابع و عدم تمایل بانک‌ها قادر به اخذ وام نیستند، به نظر می‌آید دولت تا انتهای دوره چهار ساله حتی نتواند به نیمی از تعهد خود عمل کند. هر چند گویا با ابتکارهای جدید نهادهای مربوطه نیز بخشی از واحدها نیمه‌کاره به متقاضیان کم‌برخوردار تحویل داده خواهد شد.