غلامرضا پدیدار در گفت و گو با ایسنا با اشاره به معضل حضور سفیدبالک‌ها در شهر تهران خاطرنشان کرد: از تابستان سال ١٣٩٣ تاکنون، تهران شاهد فعالیت گونه‌ای سفیدبالک روی درختان توت بوده است؛ حشره کوچکی که با حضور انبوه و ناخوانده خود علاوه بر خسارتی که می‌تواند به عنوان یک حشره گیاه‌خوار به فضای سبز شهر وارد کند، نوعی مزاحمت فیزیکی را در معابر، بوستان‌ها و سایر مکان‌های عمومی و خصوصی برای شهروندان به همراه داشته است. سفید بالک‌ها حشراتی ریز به طول یک تا سه میلیمتر با دامنه انتشار وسیع هستند که در بیشتر مناطق جغرافیایی را دیده می‌شوند. این حشرات متعلق به راسته Hemiptera ، زیرراسته ،Sternorrhyncha بالاخانواده Aleyrodoidea و خانواده Aleyrodidae هستند.

وی افزود: تاکنون در دنیا نزدیک به 1٦00 گونه سفیدبالک در بیش از 1٦0 جنس شناسایی و توصیف شده است. سفیدبالک‌ها از خطرناک‌ترین حشراتی هستند که به محصولات زراعی و گلخانه‌ای در سرتاسر جهان حمله می‌کنند و اهمیت آن‌ها به عنوان آفت اقتصادی به‌طور مداوم در حال گسترش است.

پدیدار با تشریح خسارت‌های این گونه گفت: خسارتی که این حشرات به گیاه وارد می‌کنند، به دو روش است؛ در روش اول که خسارت مستقیم است، آن‌ها با تغذیه از شیره گیاه باعث ضعف گیاه میزبان می‌شوند. در روش دوم سفیدبالک‌ها به طور غیرمستقیم نیز به گیاه میزبان صدمه وارد می‌کنند. این حشرات عسلک چسبنده‌ای ترشح می‌کنند که محیط مناسبی برای رشد قارچ‌های دوده یا فوماژین(Capnodium spp) فراهم می‌کند که به نوبه خود سبب اختلال در پدیده فتوسنتز می‌شود علاوه براین، سفیدبالک‌ها با انتقال بیماری‌های ویروسی به گیاه میزبان خسارت وارد می‌کنند.

وی در ادامه گفت: هیچکدام از سفیدبالک‌های شناسایی و گزارش شده در دنیا ناقل بیماری به انسان نیستند و یا بیماری را از انسانی به انسان دیگر منتقل نمی‌کنند. لذا از این نظر صدمه ای متوجه انسان نیست. تنها در صورت افزایش بیش از حد جمعیت حشرات کامل و پرواز آن‌ها در هوا، مزاحمت‌هایی را برای شهروندان ایجاد خواهد کرد و در صورت ورود آن‌ها به دستگاه تنفسی، ممکن است برخی تحریکات تنفسی ایجاد شود.

رییس اداره پایش محیط اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران ضمن تشریح گونه سفیدبالک توت افزود: سفیدبالک توت گونه‌ای متعلق به جنس Aleuroclava است. این گونه‌ها عمدتاً از هندوستان هستند و براساس تعداد اندکی نمونه توصیف شده‌اند که ویژگی‌های ریخت‌شناسی تشخیصی هریک از آن‌ها در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده در شهر تهران از روی ارقام مختلف توت مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد این تفاوت ظاهری در ویژگی‌های ریختی، بیانگر تفاوت‌های میان‌گونه‌ای نیست و به تفاوت‌های درون‌گونه‌ای ارتباط دارد.

وی با اشاره به علل طغیان سفیدبالک گفت: دلایل طغیان سفیدبالک توت تغییر اقلیم و مساعد بودن شرایط آب وهوایی برای فعالیت این آفت و در دسترس بودن میزبان گیاهی (درخت توت) است که به صورت غالب در تمام نقاط شهر تهران وجود دارد همچنین فعال نبودن و یا عدم استقرار دشمنان طبیعی و کارآمد در فضای سبز شهر تهران - که بخشی از آن‌ها بر اثر سم‌پاشی‌های عمومی علیه سایر آفات فضای سبز شهری از بین رفته‌اند - نیز از عوامل طغیان این گونه است.  

پدیدار ادامه داد: از دشمنان طبیعی این آفت می‌توان به مواردی همچون کفشدوزک(Clitostethus arcuatus)، زنبورهای پارازیتوئید(Encarsia sp)  و ... اشاره کرد که با رهاسازی آن‌ها در فضای سبز و فصول مختلف، جمعیت این آفت را کنترل می‌کند. سرعت بالای تکثیر و تولید مثل این گونه سبب شده تا در برخی موارد تا 12 نسل از آن در سال گزارش شود. سفیدبالک دارای مراحل زندگی تخم، سه دوره پورگی( نوزادی)، شفیرگی و حشره کامل است. طبق مطالعات و بررسی‌های انجام شده سفیدبالک غالب شهر تهران شش- هفت نسل در سال دارد.

وی افزود: برخی موارد دیگر مانند زندگی و استقرار آفت سفیدبالک در پشت برگ‌ها، نبود امکان رویت مراحل اولیه زندگی( تخم و پورگی ) با چشم غیر مسلح، سرعت تکثیر فراوان و افزایش تصاعدی جمعیت و نبود مرحله دیاپوز( استراحت) اجباری (به نحوی که تمام مراحل زندگی آفت روی گیاه قابل مشاهده است) را می‌توان به عنوان دیگر عوامل تکثیر این گونه برشمرد.

پدیدار درباره روش‌های کنترل جمعیت سفیدبالک اظهارکرد: استفاده هدفمند از تله‌های زرد و چسبنده (Yellow sticky trap)، حذف پاجوش و تنه جوش درختان توت، آبشویی سطح زیرین درختان، استفاده از آفت‌کش‌های گیاهی و غیرشیمیایی کم خطر، هرس سبز و حذف شاخ و برگ‌های آلوده به سفیدبالک، هرس زمستانی درختان توت به فرم کاسه‌ای، روغن پاشی درختان و حمایت از دشمنان طبیعی و رهاسازی حشرات مفید از روش‌هایی است که برای مقابله با این گونه وجود دارد.

وی اضافه کرد: به منظور جلوگیری از گسترش و شدت آلودگی فضای سبز شهر تهران به سفیدبالک توت لازم است از توزیع و کاشت نهال‌های توت، زیتون و سایر میزبان‌های احتمالی اجتناب شود و با افزایش تنوع پوشش گیاهی در فضای سبز شهر تهران و جایگزینی ارقام مناسب گسستگی در یکپارچگی درختان توت کاشته شده ایجاد شود همچنین لازم است از سم‌پاشی‌های گسترده و دوره‌ای در جهت حمایت از دشمنان طبیعی آفات فضای سبز به‌ویژه سفیدبالک توت پرهیز شود.

پدیدار در پایان با اشاره به کنترل بیولوژیک به عنوان یکی از روش‌های از بین بردن این گونه گفت: پس از شناسایی گونه یا گونه‌هایی کارآمد از دشمنان طبیعی سفیدبالک توت، اعم از شکارگر، پارازیتوئید و بیمارگر، تکثیر انبوه و کاربرد آن‌ها می‌تواند به عنوان یکی از مناسب‌ترین و سالم‌ترین روش کنترل آفات در فضای سبز شهری، شناخته شود.

انتهای پیام